Kobalamin olarak da bilinen B12 Vitamini, insan sağlığı için gerekli olan, suda çözünen bir vitamindir. B12 vitamini eksikliği sinir hasarına yorgunluk ve anemi gibi semptomlara yol açabilir. Yaşlı insanlar ve veganlar özellikle risk altındadır. Doğru beslenme bunu önleyebilir.
B12 vitamini eksikliği yaygın: Türkiye’de her on kişiden birinin kanında çok az B12 vitamini var. 65 yaş üstü her dört kişiden biri etkileniyor. B12 vitamini eksikliği sinir hasarına yol açar. Olası sonuçlar yorgunluk, halsizlik, anemi ve sinir bozuklukları gibi belirtilerdir. B12 vitamini eksikliğinin nedenleri semptomlar kadar çeşitlidir.
B12 vitamini metabolizma, kan ve sinirler için önemlidir
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli önemli bedensel işlevlerde rol oynar:
- Kırmızı kan hücresi üretimi
- DNA sentezi
- Sinir fonksiyonu
- Metabolizma
Vücudun enerji metabolizması, kan hücrelerinin oluşumu ve sinir kılıflarını oluşturması için B12 vitaminine ihtiyacı vardır. B12 vitamini, insanın kendi kendine üretemediği birkaç vitaminden biridir. Et, balık, yumurta ve süt ürünleri gibi hayvansal ürünlerde bol miktarda bulunur. B12 vitamini vücutta mide asidi ve sindirim enzimleri tarafından salınır. Özel bir protein (“intrinsik faktör”), vitamini ince bağırsak hücrelerine taşır. Oradan kana ve sinirlere girer.
Nedenleri: B12 vitamini eksikliği nasıl oluşur?
B12 vitamini eksikliğinin yaygın nedenleri şunlardır:
- Protein intrinsik faktörünün eksikliği
- Mide veya bağırsakların kronik iltihabı
- Diyabet veya çok fazla mide asidi için ilaç almak
- Düzenli alkol tüketimi
Artan yaşla birlikte, gastrointestinal sistemin performansı da azalır. Vitaminler daha sonra da emilemez.
B12 vitamini eksikliği belirtilerini tanıyın
Vücudun karaciğerde büyük B12 vitamini depoları vardır. Bu nedenle, bir eksiklik genellikle, isteğin başlangıcından yıllar sonrasına kadar fark edilmez. Belirtileri teşhis etmek her zaman kolay değildir.
B12 vitamini eksikliğinin belirtileri:
- Tükenmişlik
- Zayıflık
- Soluk cilt
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Kabızlık
- İshal
- İştah kaybı
- Kilo kaybı
- Ruh hali değişiklikleri
- Felce kadar giden hassasiyet bozuklukları
- Dilde yanma hissi
- Kollarda ve bacaklarda karıncalanma
- Kararsız yürüyüş, düşme eğiliminde artış
- Kas Güçsüzlüğü
- Yorgunluk, konsantrasyon eksikliği
- Baş ağrısı
- Depresyon
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Saç kaybı
- Anemi
Doğru beslenme ile B12 vitamini eksikliğini önleyin
Doğru beslenme B12 vitamini eksikliğini önleyebilir. B12 vitamini insan vücudu tarafından üretilemediğinden gıdalardan veya takviyelerden alınması gerekir. Et, kümes hayvanları, balık, yumurta ve süt ürünleri gibi hayvansal ürünlerde doğal olarak bulunur. Güçlendirilmiş tahıllar ve bitki sütleri de B12 vitamini içerebilir.
B12 vitamini açısından zengin besinler:
- Sığır karaciğeri
- İstiridye
- Sardalye
- Somon
- Güçlendirilmiş tahıllar
- Bitki sütleri
- Yumurtalar
- Süt Ürünleri
B12 vitamini alımınızı nasıl artırabilirsiniz:
- Diyetinize et, kümes hayvanları, balık, yumurta ve süt ürünleri gibi çeşitli hayvansal ürünleri ekleyin.
- Vegan veya katı vejetaryen bir diyet uyguluyorsanız B12 vitamini takviyesi almayı düşünün.
- Güçlendirilmiş tahılları ve bitkisel sütleri seçin.
- Özellikle eksiklik riski taşıyorsanız, B12 vitamini takviyesi alma konusunda doktorunuzla konuşun.
Veganlar ayrıca yeterli B12 vitamini aldıklarından emin olmalıdır.
Tedavi: B12 vitamini takviyelerini yalnızca tıbbi bir teşhisten sonra alın.
B12 vitamini eksikliği zamanında fark edilir ve tıbbi gözetim altında düzeltilirse hasarlı sinirler iyileşebilir.
Doktor kan testi ile tanıyı koyar. Sadece tıbbi teşhisten sonra, etkilenenler yerine vitamin preparatları veya diyet takviyeleri almalıdır .
Önerilen günlük B12 vitamini alımı:
- Yetişkinler: 2,4 mikrogram (mcg)
- Hamile kadınlar: 2,6 mcg
- Emziren kadınlar: 2,8 mcg
B12 vitamini doz aşımı akciğer kanseri riskini artırır
Yapay olarak sağlanan vitaminlerin istenmeyen yan etkileri olabilir. Uzun süreli aşırı dozda B12 vitamininin akciğer kanseri riskini artırdığı göz ardı edilemez.