Pap smear, rahim ağzı kanserini tespit etmek için kullanılan bir tarama prosedürüdür. Bu test, rahmin alt, dar kısmından, yani rahim ağzından hücrelerin toplanmasını içerir. Erken evrede rahim ağzı kanserini ve kanser öncesi hücre değişikliklerini tespit etmek için etkili bir yöntemdir.
Neden Yapılır?
Pap smear, rahim ağzı kanserini taramak ve gelecekte kanser gelişebilecek anormal hücre değişikliklerini belirlemek için yapılır. Erken teşhis, kanserin önlenmesi veya başarılı bir şekilde tedavi edilmesi için çok önemlidir.
Kimler Yaptırmalı?
- Genellikle 21 yaşından itibaren kadınlara Pap smear testi önerilir.
- Testin sıklığı, yaş, sağlık geçmişi ve diğer risk faktörlerine bağlı olarak değişebilir.
Test Sıklığı
- 21 ila 65 yaş arası kadınlar için genellikle her üç yılda bir Pap smear önerilir.
- 30 yaş ve üzeri kadınlar için, Pap smear HPV testi ile birleştirildiğinde, her beş yılda bir yapılabilir. Alternatif olarak, sadece HPV testi de düşünülebilir.
Özel Durumlar
Rahim ağzı kanseri tanısı veya kanser öncesi hücrelerin tespit edilmesi, HIV enfeksiyonu, organ nakli, kemoterapi veya kronik kortikosteroid kullanımı gibi bağışıklık sistemini zayıflatan durumlar, dietilstilbestrol (DES) maruziyeti ve sigara içme öyküsü gibi belirli risk faktörleri bulunan kadınlar daha sık test yaptırmalıdır.
Doktor İle Karar Verme: Her kadın, Pap smear testinin faydaları ve riskleri hakkında doktoru ile görüşmelidir. Risk faktörleri ve kişisel sağlık durumuna göre en uygun tarama programı belirlenmelidir.
Pap smear testlerini durdurmayı düşünebilecek kadınlar arasında belirli durumlar mevcuttur:
- Total Histerektomi Sonrası: Total histerektomi geçirmiş kadınlar, rahim ağzı da alınmışsa genellikle Pap smear testine devam etmeye gerek olmayabilir. Eğer histerektomi kanserli olmayan bir durum nedeniyle yapıldıysa, rutin Pap smear testlerini bırakmak mümkündür. Ancak, eğer rahim ağzı kanseri veya kanser öncesi durumlar için yapıldıysa, doktor muhtemelen testlere devam etmeyi önerir.
- Yaşlılık: Genellikle, önceki serviks kanseri testleri negatif çıkan 65 yaş ve üzeri kadınların Pap smear testlerini durdurabilecekleri önerilir. Ancak, cinsel açıdan aktif ve birden fazla partneri olan kadınlar için doktor, Pap testlerine devam etmeyi tavsiye edebilir.
Riskler
Pap smear testleri genellikle güvenlidir, ancak kusursuz değildir. Yanlış negatif sonuçlar alınabilir, yani test anormal hücreleri tespit etmeyebilir. Bu, yetersiz hücre toplanması, az sayıda anormal hücre, kan veya inflamatuar hücrelerin anormal hücreleri gizlemesi gibi nedenlerle olabilir. Rahim ağzı kanserinin gelişmesi yıllar alır, bu nedenle bir test başarısız olsa bile, bir sonraki testte anormal hücreler tespit edilebilir.
Hazırlık
Pap smear testinin etkili olması için, testten önce şu adımları izlemek önemlidir:
- Testten iki gün önce cinsel ilişkiden, duş almadan ve herhangi bir vajinal ilaç, sperm öldürücü köpük, krem veya jel kullanmaktan kaçının.
- Mümkünse adet döneminiz sırasında test yaptırmaktan kaçının.
Tüm bu öneriler ve durumlar, her kadının kendi sağlık geçmişine ve risk faktörlerine göre doktoru ile birlikte değerlendirilmesi gereken önemli konulardır.
Pap Smear Testi Sırasında
- Muayene Süreci: Test, doktorun muayenehanesinde yapılır ve genellikle birkaç dakika sürer. Tamamen veya sadece belden aşağısının soyunmanız istenebilir.
- Pozisyon: Dizleriniz bükülü halde sırtüstü yatarken, topuklarınız üzengi adı verilen desteklere dayanır.
- Spekulum Kullanımı: Doktor, vajinayı genişletmek ve rahim ağzını görmek için spekulum adı verilen bir aleti vajinaya yerleştirir. Bu işlem sırasında pelvik bölgede basınç hissedilebilir ancak genellikle ağrı olmaz.
- Hücre Örneği Alma: Doktor, rahim ağzından hücre örnekleri almak için yumuşak bir fırça ve spatula kullanır.
Pap Smear’dan Sonra
- Günlük Aktivitelere Dönüş: Testten sonra normal aktivitelerinize devam edebilirsiniz.
- Örnek İşleme: Alınan hücre örnekleri, ya sıvı bazlı bir kaba veya bir cam slayta yerleştirilir ve laboratuvara gönderilir.
- Sonuçların Değerlendirilmesi: Laboratuvarda, hücreler mikroskop altında incelenir ve kansere veya kanser öncesi durumlara işaret eden özellikler aranır.
Sonuçlar
- Normal Sonuçlar: Normal rahim ağzı hücreleri bulunursa, sonuçlar olumsuz olarak değerlendirilir ve ek bir tedavi veya test gerekmez.
- Anormal Sonuçlar: Anormal veya olağandışı hücreler bulunursa, sonuç pozitiftir ve daha fazla test veya tedavi gerekebilir.
Anormal sonuçlar arasında önemi belirlenemeyen atipik skuamöz hücreler (ASCUS), skuamöz intraepitelyal lezyon, atipik glandüler hücreler, skuamöz hücreli kanser veya adenokarsinom hücreleri bulunabilir. Bu durumlarda doktorunuz ek teşhis testleri veya prosedürler önerebilir.