Kadınların pelvik tabanında bulunan mesane, normal koşullarda pelvik taban kasları ve dokularından oluşan bir “hamak” tarafından desteklenir ve yerinde tutulur. Ancak, bu destekleyici dokular gerildiğinde veya zayıfladığında, mesane düşebilir ve vajinaya doğru şişebilir. Bu duruma sistosel ya da mesane sarkması denir. Şiddetli vakalarda, mesane sarkması vajina girişinde görülebilir ve bazen vajinal açıklıktan dışarı çıkabilir.
Belirtiler
Mesane sarkmasının en sık görülen semptomu, vajinal şişkinlik hissidir. Bu durum, vajinadan dışarı çıkan veya hissedilen dokularla gözlemlenebilir. Mesane sarkmasına ilişkin diğer belirtiler şunları içerebilir:
- Sık idrara çıkma veya idrar yapma isteği
- İstenmeyen idrar kaybı (idrar kaçırma)
- İşemeden sonra tam rahatlama hissinin olmaması
- Sık idrar yolu enfeksiyonları
- Vajina, pelvis, alt karın, kasık veya bel ağrısı
- Vajinal bölgede ağırlık veya basınç hissi
- Ağrılı cinsel ilişki
- Vajinadan dışarı çıkan, hassas ve/veya kanamaya neden olabilecek doku
Nedenler
Mesane sarkmasının başlıca nedenleri arasında şunlar bulunur:
- Birden fazla hamilelik ve vajinal doğum
- İlk doğumun yaşlı yaşlarda yapılması
- Uzun veya zor doğum
- Büyük bebek doğumu
- Ağır kaldırma
- Kronik öksürük veya akciğer sorunları
- Kronik kabızlık ve dışkılamada zorlanma
- Obezite
- Menopoz (özellikle östrojen seviyelerinin düşmesi)
- Önceki pelvik cerrahi geçmişi
- Yaşlanma
Teşhis
Mesane sarkması, klinik öykü ve pelvik muayene ile teşhis edilebilir. Muayene, hastanın uzanırken, ıkınırken veya ayakta dururken yapılabilir. Sarkmanın şiddetini ve etkilenen vajinal kısımları belirlemek için kullanılır. Ek olarak, sistoskopi, ürodinami, röntgen, ultrason ve MR gibi testler ve görüntüleme çalışmaları da pelvik tabanın değerlendirilmesinde kullanılabilir.
Tedavi
Mesane sarkmasının tedavisi, durumun şiddetine ve semptomlara bağlıdır.
- Muhafazakar Yönetim: Belirtiler rahatsız edici değilse, tedaviye gerek olmayabilir. Kegel egzersizleri, pelvik taban fizik tedavisi ve peser kullanımı gibi davranışsal terapiler önerilebilir. Östrojen replasman tedavisi de kullanılabilir.
- Cerrahi Tedavi: Cerrahi, semptomların iyileştirilmesi ve vücut fonksiyonlarının restore edilmesi amacıyla yapılabilir. Açık ameliyat, minimal invaziv cerrahi, laparoskopik ve robot yardımlı laparoskopik teknikler kullanılabilir. Cerrahi seçenekler, doğal doku onarımı, cerrahi malzeme ile büyütme ve biyolojik aşı gibi farklı yöntemleri içerebilir. Ameliyat kararı verilmeden önce cerrahla detaylı bir görüşme yapılması önemlidir.
Tedavi edilmeyen şiddetli mesane sarkması, zamanla kötüleşebilir ve nadir durumlarda böbreklerin tıkanmasına veya idrar retansiyonuna neden olabilir. Bu, böbrek hasarına veya enfeksiyona yol açabilir.